सायकलसाठी दाही दिशा....

२५ आणि २६ ऑगस्ट २०१२

२५ ऑगस्ट हा दिवस BIKE साठी शहरात जाण्याचा होता. WATERLOOPLEIN नावाच्या ठिकाणी शनिवारी बाजार भरतो असे ऐकले होते, तिथे 2nd HAND गोष्टी बऱ्या भावात मिळतात असेही सांगण्यात आले होते.. सार्वजनिक वाहतुकीसाठी देशभरात OV चीप कार्ड वापरतात. त्याचे क्लिष्ट असे मशीन समजून घेतले.

OV chip card machine @ Uilenstede tram/metro station

सुदैवाने इंग्रजी चा OPTION असल्याने फारसा त्रास पडला नाही. WATERLOOPLEIN  येथे जाण्यासाठी प्रथम आम्ही अॅमस्टरडॅमच्या स्वारगेटला म्हणजे "सेन्ट्रल स्टेशन" ला आलो. शहर फारच सुंदर असल्याने प्रत्येक चौकात TOURIST SPOT आहे असेच आम्हाला वाटत होते.

A typical view in Amsterdam

 WATERLOOPLEIN ला  भरलेला बाजार थेट जुन्या बाजाराची आठवण करून देणारा होता. तेथे सायकली सुद्धा बऱ्याच होत्या. किंमती उतरलेल्या असल्या तरीही सायकली आमच्या पसंतीस उतरल्या नाहीत. लंच साठी एका इटालियन हॉटेल मध्ये गेलो. तिथला पास्ता म्हणजे नूडल्स होते आणि पिझ्झा म्हणजे चीज पराठा ! चविष्ट असल्याने तक्रारीला जागा नव्हती. हॉटेल च्या छताला वाईनच्या बाटल्यांनी सजवले होते. ४-५ बाटल्यांचा गुच्छ करून त्यांना वेताने गुंडाळून आकर्षक पद्धतीने लटकवले होते.

An interesting ceiling in restaurant, Amsterdam

परत घरी येताना एका INDIAN SHOP बाबतीत कळले. ते घरापासून जवळच होते. "मसाला एक्स्प्रेस" असे त्याचे नाव ! जिवात-जीव आला. तेथे तांदूळ, मसाले, डाळ वगैरे खरेदी झाली. आजूबाजूच्या रमणीय परिसरात फोटोग्राफी झाली. चित्रात विचार करून काढावा तसा हिरव्यागार गवतातून घराकडे जाणारा रस्ता , त्याला नागमोडी वळण , वळणावर डेरेदार झाड ! तिथे राहणाऱ्या लोकांचा क्षणभर हेवा वाटला.  कौस्तुभाच्या रूमवर सर्व जमलो. रसगुल्ला पार्टी झाली. आणि सायकल न मिळून सुद्धा दिवसाचा शेवट गोड झाला.

A beautiful neighborhood in Amstelveen

२६ ऑगस्टच्या  रविवारी मात्र सायकल घ्यायचीच असा चंग बांधून आम्ही रूम्स सोडल्या..
स्टेशन RAI या ठिकाणी सायकल घेण्यासाठी निघालो. सकाळच्या वेळेस कॅनाल्सचे सौंदर्य काही औरच होते. एका बोटचा फोटो काढण्यासाठी कॅमेरा बाहेर काढला, तेव्हा बोटमनने बोट थांबवली आणि हात केला! (आमच्या मनातले ओळखले , म्हणून आश्चर्य वाटले आणि आनंदही झाला.) 

A boat in a canal, Amsterdam

दुर्दैवाने RAI स्टेशनच्या जवळील सायकल्सचे दुकान बंद होते. कौस्तुभा व मी सायकलसाठी फारच आसुसलेलो असल्याने "आल्स्मीअर" या खेडेगावी निघालो. RAI स्टेशन हून HOOFDDROP येथे जाणारी ट्रेन पकडली. आमच्याकडे असलेले OV चीप कार्ड ट्रेन मध्ये सुद्धा चालेल अशा कल्पनेने आम्ही ते कार्ड SWIPE करून चेक इन केले... मात्र ट्रेन मध्ये वेगळे तिकीट सुद्धा घ्यावे लागते असे आत बसल्यावर कळले. विना-तिकीट प्रवास झाला. रविवार असल्याने बहुधा चेकर नव्हता. HOOFDDROP येथून १४० नंबरची बस करून "आल्स्मीअर" ला गेलो. तेथे OOSTEINDERWEG या रस्त्यावर २७७A या ठिकाणी आम्हाला जायचे होते. बसने आम्हाला घर क्रमांक १ पाशी उतरवले होते :( तेथून विषम क्रमांकाची घरे एका बाजूला , तर सम क्रमांकाची घरे एका बाजूला अशी रचना होती. बरीच पायपीट करावी लागणार हे दिसत होते. 

A beautiful house is Aalsmeer, Netherlands

सरळ असणारा तो रस्ता "कन्याकुमारी-रामेश्वर" रस्त्या सारखा वाटला. फक्त इथे आजूबाजूला सुंदर घरे होती. प्रत्येक घर आखीव-रेखीव , नवीन; कुणीही आपल्या शेजाऱ्याची नक्कल केली नव्हती... अगदी बागेतील झाडे, कटिंग, खिडकीतील सजावट सगळेच वेगळे... फोटो काढून दमलो. पारंपारिक डच घरे बघितली आणि त्यांची OPEN WINDOW संस्कृती थोडी समजली. नेदरलँडमध्ये सहसा खिडक्यांना पडदे लावत नाहीत, असतील तरीहि ते उघडे असतात. याची अनेक कारणे आहेत: पूर्वापारपासून प्रकाश घरात यावा म्हणून पडदे लावले जात नव्हते, बंदिस्त वाटू नये म्हणून आज-कालची डच लोकं पडदे लावत नाहीत. स्पष्ट वक्तेपण किंवा काहीही लपवून न ठेवण्याची वृत्ती सुद्धा या OPEN WINDOW CLUTURE मधून दिसते. बरीच डच मंडळी तर घरातील शोभेच्या सर्व वस्तू या खिडक्यांपाशी आणून ठेवतात. 

A Dutch house showing open window culture, Aalsmeer, Netherlands

 येणारे-जाणारे कुतूहलाने आत बघू लागले किंवा थांबून निरीक्षण करू लागले तर या डच लोकांना गप्पा मारायला सुद्धा खूप आवडतात. वाद घालण्यात डच लोक एक्स्पर्ट असतात. (DUTCH PEOPLE LOVE DEBATE ) असे ऐकले होते.

आम्ही कोणीही वाद घालेल असे वर्तन केले नाही. ४-५ किलोमीटर चा रस्ता तुडवला, तेव्हा २७७ A  घर आले. दोघांना सायकली मिळाल्या : ५० युरोमध्ये !

My 50 Euro bike !

इतक्या लांब आल्याचे सार्थक झाले.  परत जाताना जवळील हॉटेल मध्ये चीज सँडविच खाल्ले आणि घराच्या दिशेने निघालो. विचारत विचारत (आणि विचारात सुद्धा ) आऊलेन्स्तेद कुठे असेल याचा अंदाज घेत होतो. कुठल्याश्या जंगलामधून जाताना खूप भारी वाटले!

A bike trail through forest

सगळी माणसे रस्ता विचारल्यावर विचार करून दिशा-दर्शन करत होती. असल्यास नकाशा देत होती आणि त्यावर आत्ता कुठे आहोत आणि कसे जायचे हे पेनने दाखवत होती. डच लोकांची मदत करण्याची वृत्ती भावली.साधारण १५ किलोमीटर सायकलींग झाले. सांस्कृतिकरित्या डच व्हायला सुरवात झाली....

A bike trail in the city of Amsterdam, Netherlands

डच कल्चरचा तास

२४ ऑगस्ट २०१२

२४ ऑगस्ट ला डच भाषेचे लेक्चर ११:३० वाजता होते. नाश्त्याला उपीट बनवले होते, आईने रेडीमेड भाजून वगैरे रवा दिल्याने ते उत्तम झाले होते. आम्हाला मेन बिल्डींग च्या ठरलेल्या रूमला पोचायला ११:३२ झाले, रूम चे दार लावून घेण्यात आले होते. वेळ कसोशीने पाळणे आता यापुढे जरुरी होते. डच संस्कृती (CULTURE ) वरचे लेक्चर १:१५ वाजता दुसऱ्या एका (मेडिकल) बिल्डींग मध्ये होते. लेक्चर रूम सुसज्ज आणि भव्य होती. 

A lecture room @ VU, Amsterdam

DAVID BOS नावाच्या प्रोफेसरने DUTCH CULTURE छान उलगडून सांगितले: 

सायकल ही नेदरलँड ची संस्कृती आहे. तेथील सायकलींचे मोठे प्रमाण असण्याचे कारण सपाट जमीन तसेच सपाट सामाजिक स्तर हे सुद्धा आहे. नेदरलँडमध्ये पूर्वीपासून जातीभेद अतिशय कमी होता. जुनी तैलचित्रे पहिली असता त्यातील लोकं एकाच उंचीची दाखवलेली असतात. (कारण : सम-भाव) अनेक राण्या सायकलने राज्यात फिरत असत. साहजिकच जनता सायकल वापरण्यास प्राधान्य देत.सध्या मात्र सायकल वापरणे ही गरज आहे. सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था उत्तम असली तरीहि ती महाग आहे आणि शिवाय सायकलने आपण देशात सगळीकडे फिरू शकतो. बस/ट्राम या सगळीकडे जाऊ शकत नाहीत.

देशाचा झेंडा लाल, पांढरा व निळा असताना नारिंगी रंगाचे डच लोकांना एवढे आकर्षण का याचे उत्तर सुद्धा मिळाले: WILLIAM OF ORANGE नावाच्या माणसाला डच लोक फार मानतात. १६४८ साली स्पेन विरुद्ध झालेल्या स्वातंत्र्य-लढ्यामध्ये तो एक महत्वाचा नेता होता. त्याच्यामुळे हा देश स्वतंत्र पणे अस्तित्वात येऊ शकला. म्हणून आज आपण नारिंगी किंवा ORANGE हा रंग नेदरलँड चा रंग म्हणून ओळखतो. 

लेक्चर नंतर पुन्हा UNIVERSITY ची बिल्डींग "समजून घेण्यास" निघालो. UNIVERSITY ची इमारत प्रेक्षणीय होतीच. 

Medical building of the VU, Amsterdam 

सायकलचे पार्किंग इतर गाड्यांच्या पार्किंग पेक्षा मोठे होते :) (आणि ते पूर्ण भरलेले होते ). SCIENCE FACULTY चीइमारत ही नेदरलँडमधील सर्वांत लांब इमारत आहे. तीत A -  Z अशा २६ WINGS आहेत. आणि प्रत्येक WING मध्ये २०-३० रूम्स!  बास्केटबाॅल, व्हॉलीबाॅल ची कोर्टस,लाल विटांनी बांधलेली मेडिकल FACULTY ची इमारत या गोष्टी WEB SITE वर दाखवल्या तशाच होत्या. :) गुळगुळीत दगडांनी बांधलेले टेबल टेनिस चे टेबल विशेष आवडून गेले. मुख्य इमारत आणि शास्त्र शाखेची इमारत दोन्ही ठिकाणी युरोपिअन पदार्थांची रेलचेल असलेली उपहारगृहे आहेत. तेथील पद्धत सुद्धा खास होती: प्रथम प्लेट्स घ्यायच्या (स्वतः), सगळीकडे हिंडून पदार्थ वाढून घ्यायचे आणि ते भरलेले ताट घेऊन नाचवत COUNTER वर जायचे , आणि पैसे भरून ते ताट पोटात रिचवण्यासाठी बाहेर घेऊन जायचे!  बास्केटबाॅल कोर्ट च्या समोर मोकळ्या जागेत बेंचेस टाकले होते सर्व देशांचे विद्यार्थी तेथे एकत्र जेवतात. एकत्र चर्चा करतात. प्रोफेसर्स सुद्धा विद्यार्थ्याच्या बरोबर बसून सँडविचवगैरे खात मार्गदर्शन करतात. ते पाहून एक आंतर-राष्ट्रीय जाणीव होते आणि काहीतरी करण्याची उर्मी मिळते.

स्पोर्ट्स डे आणि डच डिनर

२३ ऑगस्ट २०१२

२३ तारखेला कॅम्पस टूर आयोजित केली होती. काल भेटलेला "कौस्तुभा" (कौस्तुभ नव्हे), आणि माझ्याच कोर्स ला बरोबर असलेले शरण, रोशन, व मानसा असे एकत्र UNIVERSITY  मध्ये गेलो. कॅम्पस टूर अपेक्षेपेक्षा कमी वेळात संपली. ESN ची जी मुलगी आमच्याबरोबर गाईड म्हणून आली होती, तिला घरी जायची खूपच घाई होती, तिने फटाफट बिल्डींग्स ची नावे सांगून आम्हाला कटवले. आऊलेन्स्तेद ला SPORTS DAY असल्याने आम्ही फारशी कुरकुर न करता परत गेलो. मी FITNESS साठी नाव नोन्दवले असल्याने जिममध्ये जाऊन व्यायाम केला, बाकी मंडळींनी बास्केटबाॅल, फूटबाॅल, बॉक्सिंग वगैरे मध्ये भाग घेतला होता.

VU Sport center, Uilenstede, Amstelveen

सहा वाजता डच डिनर होता, त्या अगोदर BANNER COMPETITION चा निकाल घोषित झाला. मी त्यात भाग घेतला होता. VU UNIVERSITY चा BANNER घेऊन स्वतःचा फोटो UPLOAD करायचा होता. मी मारुतीचा छाती फाडून राम-सीता दाखवणारा फोटो एडीट केला होता. मारुतीच्या चेहऱ्या ऐवजी माझा चेहरा आणि छातीमध्ये रामा-ऐवजी BANNER ! माझ्या दृष्टीने हा फोटो बराच CREATIVE होता, मात्र ग्लोबल अपील फारसे नव्हते. या स्पर्धेत रशियाची का कोरिया ची एक मुलगी जिंकली, जिने विविध देशाच्या झेंड्यांच्या बरोबर BANNER चा फोटो हातात घेऊन UPLOAD केला होता. स्पोर्ट सेंटर च्या समोरील हिरवळीवर FLYING DISH ने टिनचे CANS उडवण्याचा खेळ चालू होता. वीसेक वेळा प्रयत्न केल्यावर ते एकदा जमले ! FLYING DISH एकदा तळ्यात पडली. हे तळे मला आल्या-दिवसापासून भावले होते. 

A pond in the Uilenstede Campus

त्यात हात ओले केले ; मात्र DISH पाण्यात दूर होती. थोडा वेळ प्रयत्न करून आम्ही तिचा नाद सोडून दिला.  "औका" नावाचा एक डच मुलगा सुद्धा FLYING आमच्याबरोबर DISH खेळत होता. खेळून झाल्यावर त्याचा फोन नंबर मागितला तर तो चक्क नाही म्हणाला. म्हणे- रात्री पार्टी ला जाऊ, बियर पिऊ. थेट भेटू. "आमचं कल्चर असंच आहे".. वा रे कल्चर मजा करायला कंपनी हवी, गरज लागली तर संपर्कासाठी मात्र फोन नंबर नको! एक मात्र नक्की- डच लोक जे आहे ते तोंडावर बोलतात. एकदम FRANKLY ..

संध्याकाळी डिनर होता. डच डिनर बाबतीत ऐकलेली वदंता बरीच खरी निघाली: "डच डिनर ब्रेड पाशी सुरु होतो आणि बटर पाशी संपतो". एक अतिशय बेचव असे पावात गुंडाळलेले सलाड , सूप, आणि ब्राऊनी असा आमचा डिनर होता. जॉर्जिया , एमा (दोघी ग्रीस), व आम्ही ५ भारतीय , आम्ही एकत्र जेवलो.

Chilling on the lawn @ Uilenstede (from left:  Roshan, Manasa, Sharan, Georgia, Unmesh, Emma)

 स्पोर्ट सेंटर च्या समोरच्या हिरवळीवर जणू छोटे जगच अवतरले होते. जवळपास ५० विविध देशांचे मुलं-मुली शिकायला VRIJE मध्ये आले होते (VRIJE चा उच्चार डच मध्ये  "फ्राय" असा करतात). डिनर नंतर GRIFFIOEN कॅफे मध्ये नाटके व तत्सम ACTIVITIES  चौकशी केली. डच येणे अनिवार्य आहे असे समजले (आता डच शिकायला सुरवात करायलाच हवी). तेथे टिपिकल डच कॉफी (म्हणजे प्रचंड कडू पण चविष्ट ) पिऊन सूर्यास्त पाहण्यासाठी निघालो (९.०० वाजता) ढग खूप असल्याने तो बेत फसला. हा दिवस जरा HAPPENING  गेला होता खरा! 

Drinks @ VU sport center lobby with Manasa, Roshan and Koustubha

पहिला नारिंगी दिवस: नवीन रस्ते, नवीन खेळ, नवा गडी, नवं राज्य

२२ ऑगस्ट २०१२

अॅमस्टरडॅम मधील पहिला दिवस उशिराच उगवला. (म्हणजे मी उशीरा उठलो).इथली  सूर्याची किरणे फारशी काही वेगळी नव्हती , ऊन सुद्धा तेच होते. आकाश तेच.. झाडे मात्र युरोपिअन!

View from the Balcony of Uilenstede 16/85, Amstelveen

आल्यापासून प्रकर्षाने जाणवलेली  आणि (बोचलेली ) गोष्ट म्हणजे इथला वारा.. इथे झुळूक नावाचा प्रकार नाहीये. वारा वाहतो म्हणजे अंगात घुसायचा प्रयत्न करतो. माझ्या रूमला बाल्कनी आहे , तिचे दार उघडताच थंडगार वारा आत येतो आणिअवघी रूम गारठवतो २२ तारखेला GRAND ओपनिंग आणि BIKE SALE होता. ११ वाजता BIKE SALE साठी जायचे होते. BIKE म्हणजे आपली सायकल! इथे तिला BIKE म्हणतात!  जुलिया , जॉर्जिया व मी असे एकत्र निघालो. "आऊलेन्स्तेद" चा कॅम्पस तसा मोठा आहे. झाडे व लॉन यांची रचना कॅनॉल्स ला विचारात घेऊन केली आहे. कॅनोल्स वर बांधलेले पूल परिसराच्या सौंदर्यात अधिकच भर घालतात.

A canal near the Uilenstede campus, Amstelveen

 सायकली खूप महाग असल्याने कुणीच घेतल्या नाहीत . झीग्गो नावाच्या INTERNET PROVIDER OFFICE मध्ये गेलो आणि रूममधील INTERNET विषयी माहिती घेतली. यानंतर UNIVERSITY मध्ये काम असल्याने मी व जुलिया मेन बिल्डींग कडे निघालो. दहा मिनिटांचा रस्ता असल्याने चालतच निघालो होतो. (TRAM / METRO ) चे स्टेशन मात्र झकास होते. रस्ता  सुरेख होताच. इथे वाहने उजव्या बाजूने जातात. रस्त्याच्या सर्वांत उजवी बाजू चालणाऱ्या लोकांसाठी , त्यानंतर एक लाल रंगाची लेन सायकलींसाठी, व नंतर कार्स साठीची लेन; अशी व्यवस्था होती. रस्त्यावर चालताना सिग्नलचे भान ठेवावे लागत होते. इथे पादचाऱ्यांना सुद्धा सिग्नल असतो (आणि तो सगळे पाळतात). UNIVERSITY ची मेन बिल्डींग भव्य आणि भुरळ घालणारी आहे.

Main building, Vrije University, Amsterdam

१ वाजता UNIVERSITY च्या PRESIDENT चे अभिभाषण (ADDRESS ) होते. त्यासाठी AULA AUDITORIUM मध्ये गेलो. मि.स्मिथ यांनी दिलेल्या भाषणात (BE CURIOUS )!"उत्सुक राहा" हा संदेश होता. अॅमस्टरडॅम मध्ये तो अर्थातच लागू होतो  :)  नंतर GREG SHAPIRO  या अमेरिकन विनोदवीराने आमचे मनोरंजन केले. " HOW TO BE DUTCH " या विषयावरच्या त्याच्या प्रेझेन्टेशन ला सर्वांनीच उत्स्फूर्त प्रतिसाद दिला. डच स्पेलिंग्स , डच EXPRESSIONS यांवर टिप्पणी करत त्याने ज्ञानात बरीच भर घातली.

घरी परतलो तर सकाळी सुरु झालेले इवेन्ट्स अजून सुरूच होते. इथल्या VBU नावाच्या संस्थेने आयोजित केलेल्या कार्यक्रमा-अंतर्गत  विविध गेम्स चालू होते. आर्चेरी, टिकर , DIVING यांचा आनंद लुटला.

 तेथेच कॉफी प्यायली. अॅमस्टरडॅम च्या पार्टी कल्चरशी तोंड-ओळख झाली. ओळख नसताना सुद्धा तुम्ही इथे इतरांचे मित्र(!) होऊ शकता. जाता - येता कितीतरी जण तुम्हाला हाय-हॅलो करतील. तुमच्याकडे बघून हसतील (म्हणजे SMILE देतील). तुम्हाला छान वाटेल.  दुसऱ्याच क्षणी तुम्ही हसणाऱ्या व्यक्तीकडे पहाल तर ते खोटे हसू लुप्त झालेले असेल आणि कट्टर व्यावसायिक चेहरा दिसेल. विमानतळावर घ्यायला आलेली डच बाई, DUWO या संस्थेची सर्व डच मंडळी खूपच मैत्रीपूर्ण भावनेने वागत होते. याचे कारण त्यांचा व्यावसायिक फायदा ! "डच लोक फ्रेंडली असतात" अशा ऐकीव गोष्टीवर लगेच भरवसा ठेवायला मी तयार नव्हतो. फ्रेंडली असायला कुठल्याच देशाचे नागरिक असणे आवश्यक नसते.  अजून दोन वर्ष आहेत डच लोकांना  ओळखायला .....